Je hebt een rotdag op je werk. Je voelt je tekortschieten, twijfelt aan jezelf. Als je thuiskomt en je partner lijkt wat afstandelijk, slaat de twijfel toe: Zie je wel, hij vindt me ook niet leuk meer. En voor je het weet zit je midden in een ruzie over iets kleins, terwijl het eigenlijk over iets groots gaat: je eigen onzekerheid.
We doen het allemaal wel eens. Verwachten dat onze partner ons bevestigt, geruststelt, ons optilt. En natuurlijk: liefdevolle relaties mogen een veilige plek zijn. Maar als je telkens verlangt dat je partner jouw onzekerheid oplost, schuif je iets buiten jezelf wat eigenlijk van jou is.
De relatie als spiegel, niet als pleister
In een goede relatie mogen we ons gezien en geliefd voelen. Maar dat betekent niet dat het de taak van je partner is om jouw onzekerheden weg te nemen. Die ontstaan vaak veel eerder in je leven, en kunnen juist in een intieme relatie opnieuw getriggerd worden.
Psycholoog Sue Johnson, grondlegger van de EFT-therapie, noemt dit het raakte punt: een oud pijnpunt dat opnieuw wordt aangeraakt binnen de relatie. Niet omdat je partner iets verkeerd doet, maar omdat intimiteit oude thema’s activeert (Johnson, 2008).
Het is verleidelijk om dan te denken: Als mijn partner me vaker een compliment geeft, voel ik me beter. Of: Als hij me écht zou begrijpen, zou ik me niet zo onzeker voelen. Maar daarmee leg je iets bij de ander wat eigenlijk in jezelf ligt opgeslagen.
Zelfinzicht als sleutel
De vraag is dus niet: Wat kan mijn partner doen zodat ik me beter voel?
Maar: Wat vertelt deze trigger mij over mezelf?
Dit vraagt om zelfonderzoek. Durven kijken naar je eigen patronen. Misschien merkte je vroeger al dat je alleen werd opgemerkt als je presteerde. Misschien leerde je dat je niet lastig mocht zijn. Als je dat niet bewust doorziet, projecteer je het onbewust op je relatie.
In mijn blog over schaamte schreef ik al: als je jouw kwetsbaarheden niet erkent, maak je van je partner de vijand in plaats van een bondgenoot. Terwijl een intieme relatie juist een uitnodiging is tot groei.
Een mooie bron hiervoor is het werk van Brené Brown, die stelt dat verbondenheid alleen mogelijk is als je je eigen kwetsbaarheid durft te dragen (Brown, 2012).
Drie reflectievragen die je terugbrengen naar jezelf
- Wat precies triggert mijn onzekerheid in dit moment?
Is het wat je partner zegt – of hoe jij het opvat? - Waar herken ik dit gevoel van eerder in mijn leven?
Kun je een moment herinneren waarop je dit ook voelde? - Wat heb ik nú nodig – van mezelf, vóór ik het bij de ander leg?
Soms is dat rust. Soms een innerlijke geruststelling: ik ben oké, ook als ik me kwetsbaar voel.
Je hoeft dit niet alleen te doen. Maar het vraagt wél dat je eerst zelf verantwoordelijkheid neemt voor je innerlijke landschap. Pas dan kun je er in contact over praten, zonder beschuldiging of verstrengeling.
De vrijheid in emotionele volwassenheid
Wanneer je ophoudt je partner verantwoordelijk te maken voor jouw gevoel van eigenwaarde, ontstaat er ruimte. Voor echte verbinding. Voor gesprekken zonder verborgen agenda. Voor liefde die gebaseerd is op zien, niet op vullen.
Wil je hiermee oefenen? In mijn training over communicatie in je relatie leer je hoe je je binnenwereld deelt zónder de ander verantwoordelijk te maken voor jouw gevoelens.
Of lees ook eens mijn blog over verantwoordelijkheid nemen voor je eigen pijn, waarin ik uitleg hoe helend het kan zijn om te stoppen met wijzen en te starten met voelen.
Tot slot: dit thema raakt aan de hechtingsstijlen in relaties – iets waar psycholoog Amir Levine uitgebreid over schrijft in Attached (Levine & Heller, 2010). Jezelf begrijpen in de liefde begint vaak bij begrijpen waar je vandaan komt.