We zeggen het vaak goedbedoeld tegen elkaar: “Je moet het samen doen in een relatie.”
En natuurlijk—een relatie vraagt om twee mensen die zich willen inzetten. Maar het idee dat alles samen moet, kan ook verlammend werken. Of erger nog: een excuus worden om zelf stil te blijven staan.
Wat als je partner niet wil praten? Niet mee wil naar therapie? Niet ‘aan zichzelf wil werken’?
Moet jij dan ook maar wachten? Stilhouden? Je frustratie inslikken?
Nee.
Soms begint de beweging met één persoon. En dat is niet zwak. Dat is kracht.
Wachten tot de ander in beweging komt
Veel mensen die ik spreek, zitten in deze spagaat: “Ik wil dingen veranderen, maar mijn partner staat er niet voor open.”
Ze voelen zich machteloos. Eenzaam. Alsof hun verlangen naar verdieping iets is wat ze moeten onderdrukken, uit angst om ‘de ander te forceren’.
Maar relaties veranderen niet alleen door gezamenlijke gesprekken of afspraken. Ze veranderen ook als één van beiden iets anders gaat doen. Iets nieuws. Iets bewusts.
Zoals psychotherapeut Esther Perel zegt:
“Change happens when one person changes the dance.”
(Perel, 2017)
Waarom ‘samen’ soms juist tegenhoudt
Het idee dat persoonlijke ontwikkeling altijd in tweetallen moet, is een romantisch, maar onrealistisch ideaal. In de praktijk groeien mensen vaak asynchroon. De één loopt voorop, de ander hobbelt achteraan—of blijft even stilstaan.
Dat is niet per se een probleem. Het wordt pas een probleem als jij jouw eigen groei gaat onderdrukken, uit loyaliteit aan de stilstand van de ander.
👉 “Ik zeg het maar niet meer, want hij wil het er toch niet over hebben.”
👉 “Ik wil wel leren communiceren, maar dat lukt niet als hij het niet doet.”
👉 “Ik wil veranderen, maar wat heeft het voor zin als hij blijft zoals hij is?”
Zulke gedachten houden je gevangen in afhankelijkheid. En ze vergeten één belangrijk feit: jouw gedrag heeft invloed. Altijd.
In mijn blog over loslaten schreef ik al: als jij een patroon doorbreekt, kan de relatie niet precies hetzelfde blijven.
Hoe individuele groei de relatie verdiept
Stel: jij leert om je grenzen eerder aan te geven. Niet vanuit boosheid, maar vanuit helderheid.
Of: je stopt met verwijten maken en begint je échte behoefte te verwoorden.
Of: je gaat aan de slag met je eigen hechtingspatronen en leert beter omgaan met nabijheid en afstand.
Dat is geen therapie voor twee.
Dat is innerlijk werk dat uitstraalt naar de ander. Zonder pushen, zonder eisen, zonder voorwaarden.
De onderzoeker Harriet Lerner noemt dit the dance of differentiation: hoe jij je plek inneemt, zonder de verbinding te verliezen (Lerner, 2004).
En precies daarin zit de sleutel: groeien met jezelf als uitgangspunt, niet als protest of poging om de ander te veranderen.
Wat kun je doen als je ‘alleen’ wilt groeien?
- Herken je eigen patroon
Waar wacht jij op? Wat houd je in? En wat wil er eigenlijk in beweging komen? - Laat de uitkomst los
Groei is niet manipulatie. Je doet het voor jezelf. Misschien verandert je partner mee—misschien niet. Maar jij bent in elk geval niet langer afhankelijk van zijn of haar tempo. - Maak ruimte voor jezelf
Volg een training, lees boeken, zoek begeleiding. Zoals in mijn training over communicatie in je relatie, die juist inzet op jouw invloed en autonomie.
Zoals Brené Brown zegt:
“You either walk inside your story and own it, or you stand outside your story and hustle for your worthiness.”
(Brown, 2012)
Samen, maar niet symmetrisch
Liefde is niet altijd gelijktijdig. Niet altijd synchroon. En dat hóeft ook niet.
De mythe van ‘we moeten het samen doen’ klinkt mooi, maar het is niet altijd waar.
Wat wél waar is: verandering is mogelijk als jij bereid bent te bewegen. Bekijk ook eens mijn zelfvertrouwen challenge en lees hoe je op een zachte manier meer zelfvertrouwen kunt ontwikkelen.
Durf jij die eerste stap te zetten?
Liefs,
Marjolein